Ortak Miras Mallarının Paylaştırılmasında Hukuki Çözüm: İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası

Ortak Miras Mallarının Paylaştırılmasında Hukuki Çözüm: İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası

Elbirliği Mülkiyetinin Sona Erdirilmesinde Yargısal Yol

Miras bırakanın vefatıyla birlikte geride kalan taşınmaz malvarlığı üzerinde birden fazla mirasçı bulunduğunda, bu kişiler arasında Türk Medeni Kanunu uyarınca elbirliği (iştirak) hâlinde mülkiyet doğar. Bu mülkiyet türü, mirasçıların tamamının taşınmazın bütününde ortak hak sahibi olduğu ve hiç birinin kendi başına tasarrufta bulunamayacağı bir ortaklık biçimidir.

Uygulamada, bu tür ortaklık zamanla kullanım, gelir paylaşımı ya da tasarruf işlemleri yönünden mirasçılar arasında ciddi uyuşmazlıklara yol açmakta; bu da çoğu zaman ortaklığın mahkeme kararıyla sona erdirilmesini gerekli kılmaktadır.

Elbirliği Mülkiyeti Nedir?

Elbirliği mülkiyeti, birden fazla kimsenin, pay oranları tapuda belirtilmeksizin, bir taşınmazın tamamı üzerinde müştereken malik olmaları durumudur. Bu tür mülkiyet, özellikle miras ortaklıklarında karşımıza çıkar.

🔹 Her bir mirasçı, tüm taşınmaz üzerinde müşterek hak sahibidir.

🔹 Hiçbir mirasçı, kendi hissesine tek başına tasarruf edemez (satış, kiralama, ipotek, vb.).

🔹 Tasarruf işlemleri, kural olarak tüm mirasçıların birlikte hareket etmesini gerektirir.

Bu durum, taraflar arasında yaşanabilecek en küçük anlaşmazlıkta dahi ortaklığın sürdürülemez hâle gelmesine neden olur.

İzale-i Şuyu Davası: Elbirliği Mülkiyetine Son Verme Aracı 

Elbirliği mülkiyetinin sona erdirilmesi için mirasçılar arasında anlaşma sağlanamıyorsa, her bir mirasçının tek başına başvurabileceği yasal yol ortaklığın giderilmesi davasıdır.

🔸 Dava, taşınmazın bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesinde açılır.

🔸 Diğer mirasçıların rızasına gerek yoktur.

🔸 Amaç, taşınmaz üzerindeki ortaklığı sona erdirerek, kişisel mülkiyetin tesis edilmesidir.

Mahkeme iki şekilde karar verebilir:

·       Aynen taksim: Taşınmazın bölünebilir nitelikte olması hâlinde, fiilen paylaşım yapılır.

·       Satış yoluyla tasfiye: Bölünmesi mümkün olmayan taşınmazlar açık artırma yoluyla satılır, bedel taraflar arasında hisseleri oranında paylaştırılır.

📌 Uygulamada apartman daireleri, müstakil evler ve benzeri taşınmazlar genellikle satış yoluyla ortaklıktan çıkarılmaktadır.

Yurtdışında Yaşayan Mirasçılar Açısından Süreç

Almanya, Avusturya, Fransa gibi ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de bulunan taşınmazlar üzerindeki miras paylarına ilişkin bu tür davaları, vekil tayin ederek uzaktan yürütebilirler.

📌 Konsoloslukta düzenlenecek bir vekaletname ile, Türkiye’deki bir avukat tüm dava sürecini müvekkil adına yürütebilir.

📌 Veraset ilamı, tapu kayıtları, taşınmaza dair mevcut fiilî durum gibi belgeler dava dosyasına eklenir.

Sonuç: Hukuki Güvenlik İçin Mülkiyetin Açık Hale Getirilmesi Gereklidir

Elbirliği hâlinde mülkiyet, ilk bakışta mirasçılar arasında hak eşitliği sağlıyormuş gibi görünse de, uygulamada taraflar arasında ciddi uyuşmazlıklar ve hak kayıpları doğurabilmektedir.

Bu nedenle, özellikle uzun süre paylaşılamayan miras malları söz konusu olduğunda, ortaklığın giderilmesi davası hem hukuki güvenlik hem de fiilî kullanım hakkı açısından zorunlu hâle gelir.

📞 Miras kalan taşınmazlarda ortaklık nedeniyle yaşanan anlaşmazlıklar için büromuzla iletişime geçebilir, Almanya’dan vereceğiniz vekaletle dava sürecini başlatabilirsiniz.